За името на Титов Врв на Шар Планина

Целта на овој мал прилог е барањето на вистинското име на најви­сокиот врв на Шар Планина, Титов Врв, кое е од понов датум. Така, истражувајќи по постарите географски и воени карти и објавувани тру­дови, добиени се следните сознанија: највисокиот врв на Шар Пла­нина со тек на времето има променето пет имиња.

Најстарото име на денешниот Титов Врв било Шар. Ова име го има забележано Ѓорче Петров во трудот „Материјали за изучувањето на Македонија” на стр.42[1], кое изворно му го кажале луѓето кои ги рас­пра­шувал, а кои живееле во најблиските населби до врвот или од жителите на градот Тетово. Потоа, го дава следниот парафразиран опис: Зад Тетово се издига игловидниот, скалест, тесен и пира­мидал­ниот врв Шар. Тој, искрено речено со својата височина му конкурира на врвот Љуботен, кој стои прв на танецот со својата височина. Не знам, но мене ми се гледа како врвот Шар да е повисок од врвовите Љуботен и Маздрача и да е највисок на целата планина“. Така, врвот Шар со својата височина го дал името на целата планина со сите забе­лежителни врвови.

Врвот Султан Тепе (Царев Врв)

Како највисок врв на Шар Планина, турската администрација му го променила името во Султан Тепе (Царев Врв)[2]. Потоа, повторно му го промениле името во Турчин. За време на Кралството Југославија, по­точно во октомври 1934 година, врвот добива ново име, Александров Врв, по името на кралот на Кралството Југославија, Александар. По Втората светска војна, врвот повторно се викал Турчин. На 21.04.1953 година со одлука на Собранието на НР Македонија, врвот се пре­име­нува по претседателот на државата Југославија, Јосип Броз-Тито, така што е наречен Титов Врв, а помалиот врв Бакардан, што е близу до него, со името Мал Титов Врв. Овие имиња и денес се во употреба.

Со оглед на тоа што овој врв своевремено го носел името Шар, ве­ро­јатноста е голема следствено на тоа и планината да го добила своето име. Ова не е единствен случај кај македонските планини, највисокиот врв да го има истото име со планината на која се наоѓа. Такви слу­чаи имаме кај следните планини: Врвот Кораб, кој се наоѓа на истоимена­та планина Кораб; врвот Ниџе на планината Ниџе; врвот Баба на пла­ни­ната Баба; врвот Мокро на Мокра Планина (кај оваа планина про­менети се двете имиња, врвот Мокро во Солунска Глава, а планината Мокра Планина, Петар Јовановиќ пред Втората светска војна пог­ре­шно ја именува со името Јакупица); Врвот Малеш на Малешевските Пла­нини; врвот Исток на планината Исток и врвот Буковиќ на пла­нината Буковиќ. Како што забележуваме од наведените примери, таков е случајот и со името на врвот Шар на Шар Планина, кое е забележливо дека по политичко-административен пат е пет пати променето. Можеби треба да се размислува, повторно да се врати старото име на највисокиот врв на Шар Планина – врвот Шар.

Користени извори:

[1] Ѓ. Петров – Материјали по изучувањето на Македонија, Софија, 1896.

[2] A. Japie. Carte generale de la Turquie d’Europe en XV feuilles. Paris 1822.

Автор: Илија Петрушевски, дипл. географ (во пензија). Статијата е дел од истоимениот труд објавен во списанието Географски разгледи кн. 44-45 (2011).

Извор: /igeografija.mk/